Luận văn Vận dụng phương pháp bàn tay nặn bột vào dạy học chương “khúc xạ ánh sáng” – Vật lí 11 cơ bản

MỤC LỤC

Lời cảm ơn

Danh mục các kí hiệu, các chữ viết tắt

Danh mục các bảng

Danh mục các hình và đồ thị

MỞ ĐẦU .1

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHƯƠNG PHÁP BÀN TAY NẶN BỘT .5

1.1 . Rèn luyện tư duy cho học sinh . 5

1.1.1. Tư duy . 5

1.1.2. Các loại tư duy. 5

1.1.3. Các biện pháp phát triển tư duy. 5

1.2. Phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh. 7

1.2.1. Các khái niệm . 7

1.2.2. Đặc điểm của sáng tạo . 8

1.2.3 Các biện pháp hình thành và phát triển năng lực sáng tạo của học

sinh trong dạy học vật lí. 8

1.3. Tính tự lực học tập của học sinh . 17

1.3.1. Khái niệm tự lực . 17

1.3.2. Những biểu hiện của tính tự lực của học sinh THPT . 17

1.3.3. Các biện pháp phát huy tính tự lực của học sinh. 18

1.4. Sự ra đời và phát triển của phương pháp Bàn tay nặn bột . 22

1.4.1. Khái quát về phương pháp Bàn tay nặn bột . 22

1.4.2. Lược sử ra đời và phát triển của phương pháp BTNB trên thếgiới . 23

1.4.3. Phương pháp BTNB ở khu vực và ở Việt Nam . 26

1.5. Cơ sở lý luận về phương pháp BTNB. 27

1.5.1. Cơ sở khoa học của phương pháp BTNB. 27

1.5.2. Các nguyên tắc cơ bản của phương pháp BTNB . 32

1.5.3. Tiến trình dạy học theo phương pháp BTNB . 34

1.5.4. Lựa chọn chủ đề dạy học theo phương pháp BTNB . 361.5.5. Một số điều kiện cần thiết khi sử dụng phương pháp BTNB . 36

1.5.6. Một số yêu cầu và công tác cần chuẩn bị đối với giáo viên vàhọc sinh . 37

1.6. Rèn luyện kĩ năng cho học sinh trong phương pháp BTNB . 39

1.6.1. Bộc lộ biểu tượng ban đầu . 39

1.6.2. Rèn cho học sinh làm chủ ngôn ngữ . 40

1.6.3. Hướng dẫn học sinh sử dụng vở thí nghiệm. 44

1.7. Những thuận lợi và khó khăn khi sử dụng phương pháp BTNB tại ViệtNam . 50

1.7.1. Thuận lợi . 50

1.7.2. Khó khăn . 50

1.8. Cơ sở lý luận của phương pháp BTNB trong dạy học môn vật lí . 52

1.8.1. Phương pháp BTNB và sự vận dụng vào môn vật lí . 52

1.8.2 Mục tiêu của dạy học vật lí theo phương pháp BTNB . 54

1.8.3. Tiến trình dạy học vật lí theo phương pháp BTNB . 55

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .56

Chương 2. SOẠN THẢO TIẾN TRÌNH DẠY HỌC NỘI DUNG KIẾN

THỨC CHƯƠNG “KHÚC XẠ ÁNH SÁNG” – VẬT LÍ 11 CƠ

BẢN THEO PHƯƠNG PHÁP BTNB.57

2.1. Tổng quan về chương “Khúc xạ ánh sáng”. 57

2.1.1. Phân tích nội dung kiến thức SGK chương “Khúc xạ ánh sáng” –Vật lí 11 cơ bản . 57

2.1.2. Xây dựng sơ đồ cấu trúc nội dung của chương “Khúc xạ ánhsáng” . 57

2.1.3. Mục tiêu của chương “Khúc xạ ánh sáng” . 59

2.1.4. Mục tiêu của chương “Khúc xạ ánh sáng” theo phương phápBTNB . 60

2.1.5. Tìm hiểu tình hình thực tế giảng dạy kiến thức chương “Khúc xạ

ánh sáng” ở trường THPT . 602.2. Thiết kế tiến trình dạy học nội dung kiến thức chương “Khúc xạ ánh

sáng” theo phương pháp BTNB. 64

2.2.1. Soạn thảo tiến trình dạy học bài “Khúc xạ ánh sáng” . 65

2.2.2. Soạn thảo tiến trình dạy học bài “Phản xạ toàn phần” . 82

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .96

Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .97

3.1. Mục đích thực nghiệm . 97

3.2. Đối tượng và thời gian thực nghiệm . 97

3.2.1. Đối tượng thực nghiệm . 97

3.2.2. Thời gian thực nghiệm . 97

3.3. Phương pháp thực nghiệm. 98

3.4. Diễn biến thực nghiệm. 98

3.5. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực nghiệm sư phạm . 114

3.5.1. Thuận lợi . 114

3.5.2. Khó khăn . 114

3.6. Đánh giá kết quả thực nghiệm. 115

3.6.1. Xử lí kết quả học tập của học sinh lớp thực nghiệm và lớp đốichứng. 115

3.6.2. Kiểm định giả thuyết thống kê – Kiểm định Mann – Whitney haimẫu độc lập . 118

3.6.3. Đánh giá hiệu quả của dạy học theo phương pháp BTNB . 120

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .121

KẾT LUẬN .123

TÀI LIỆU THAM KHẢO.125

PHỤ LỤC .127