Tóm tắt Luận án Kiểm soát thu nhập của người nộp thuế trong quá trình thực hiện pháp luật thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam

Chương 2

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT THU NHẬP CÁ NHÂN VÀ PHÁP LUẬT VỀ

KIỂM SOÁT THU NHẬP CỦA NGƯỜI NỘP THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

2.1. Những vấn đề lý luận về kiểm soát thu nhập của người nộp thuế thu nhập cá nhân

2.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của kiểm soát thu nhập cá nhân

2.1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của kiểm soát thu nhập cá nhân

Từ các tiếp cận khác nhau về khái niệm KSTN, NCS đưa ra định nghĩa khái quát về KSTNCN

của người nộp thuế như sau: “KSTNCN của người nộp thuế là việc cơ quan có thẩm quyền của nhà

nước, hoặc cơ quan, tổ chức được nhà nước ủy quyền bằng các biện pháp nghiệp vụ được giao nắm bắt

chính xác toàn bộ sự luân chuyển dòng tiền ra, vào tài khoản của mỗi cá nhân tại ngân hàng hoặc

thông qua từng hoạt động của cá nhân có thể tạo ra thu nhập, hoặc các con đường khác, mục đích là

để xác định chính xác số thuế thu nhập cá nhân phải nộp của những người có thu nhập chịu thuế, đồng

thời để hạn chế được tệ nạn tham nhũng, rửa tiền, những nguồn thu nhập bất hợp pháp khác”.

2.1.1.2. Đặc điểm của kiểm soát thu nhập cá nhân

Về phương diện lý thuyết, KSTNCN có những đặc trưng cơ bản sau đây: Một là, KSTNCN là

hoạt động có tính chất quản lý của Nhà nước; Hai là, KSTNCN có ảnh hưởng đến các quyền và nghĩa

vụ cơ bản của các cá nhân; Ba là, KSTNCN luôn gắn liền với mục đích bảo vệ lợi ích chung và trật tự

công cộng (trong đó có mục đích quản lý thuế TNCN). Bốn là, KSTNCN đòi hỏi Nhà nước phải áp dụng

phối hợp nhiều biện pháp quản lý khác nhau.

2.1.1.3. Vai trò của kiểm soát thu nhập của người nộp thuế trong thực hiện pháp luật thuế thu

nhập cá nhân

Mục đích của việc thực thi pháp luật thuế TNCN là xác định chính xác thu nhập chịu thuế của

NNT dựa vào đó cơ quan quản lý thuế có cơ sở tính đúng, tính đủ số thuế TNCN người nộp thuế phải

nộp, mà việc này chỉ có thể làm được nếu cơ quan chức năng thực hiện việc kiểm soát tốt thu nhập của

NNT. KSTNCN chính là yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại trong thực thi những quy định

của pháp luật thuế TNCN vào thực tiễn đời sống. Thể hiện ở những khía cạnh sau đây: Thứ nhất, nếu

việc KSTNCN được thực hiện tốt thì sẽ đảm bảo tính khách quan, minh bạch, công khai về số thu nhập

của mỗi cá nhân và do đó mới có căn cứ chính xác để xác định nghĩa vụ thuế cho NNT; Ngược lại, nếu

việc KSTN được thực hiện không có hiệu quả thì việc xác định nghĩa vụ thuế cho mỗi cá nhân sẽ không

chính xác. Thứ hai, việc KSTNCN tốt còn là cách để Nhà nước phát hiện ra những cá nhân ẩn thuế

hoặc có những nguồn thu nhập bất hợp pháp để từ đó áp dụng các biện pháp xử lý kịp thời. Thứ ba,

việc KSTCN góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật và trách nhiệm công dân của mỗi cá nhân.

Khi các khoản thu nhập của cá nhân bị giám sát chặt chẽ, mỗi NNT sẽ có thái độ tích cực hơn trong

việc tuân thủ pháp luật.