Nghiên cứu Luật công chứng và vấn đề xã hội hóa hoạt động công chứng

Các Nghị định của Chính phủ trước đây chỉ nêu khái niệm công chứng nhà nước, còn Luật Công chứng hiện hành đưa ra định nghĩa chung về công chứng, đó là “Công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch khác bằng văn bản mà theo quy định của pháp luật phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng” (Điều 2). Nội hàm của định nghĩa về công chứng gồm mấy điểm cơ bản sau:- Công chứng là hành vi của công chứng viên. Điều này phân biệt với hành vi chứng thực của người đại diện cơ quan hành chính công quyền. - Tính xác thực của hợp đồng, giao dịch được công chứng viên xác nhận. Tính xác thực của các tình tiết, sự kiện trong hợp đồng, giao dịch là vô cùng quan trọng nhằm bảo đảm cho chúng có giá trị chứng cứ. Tính xác thực này được công chứng viên kiểm chứng và xác nhận ngay khi nó xảy ra trong thực tế và xảy ra trước sự chứng kiến của công chứng viên, trong số đó có những tình tiết, sự kiện chỉ xảy ra một lần, không để lại hình dạng, dấu vết về sau (sự tự nguyện của các bên khi giao kết hợp đồng chẳng hạn) và do đó, nếu không có công chứng viên xác nhận thì khi giải quyết tranh chấp phát sinh, Toà án không thể xác minh được.

Các Nghị định của Chính phủ trước đây chỉ nêu khái niệm công chứng nhà nước, còn Luật Công chứng hiện hành đưa ra định nghĩa chung về công chứng, đó là “Công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch khác bằng văn bản mà theo quy định của pháp luật phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng” (Điều 2). Nội hàm của định nghĩa về công chứng gồm mấy điểm cơ bản sau:

- Công chứng là hành vi của công chứng viên. Điều này phân biệt với hành vi chứng thực của người đại diện cơ quan hành chính công quyền.

- Tính xác thực của hợp đồng, giao dịch được công chứng viên xác nhận. Tính xác thực của các tình tiết, sự kiện trong hợp đồng, giao dịch là vô cùng quan trọng nhằm bảo đảm cho chúng có giá trị chứng cứ. Tính xác thực này được công chứng viên kiểm chứng và xác nhận ngay khi nó xảy ra trong thực tế và xảy ra trước sự chứng kiến của công chứng viên, trong số đó có những tình tiết, sự kiện chỉ xảy ra một lần, không để lại hình dạng, dấu vết về sau (sự tự nguyện của các bên khi giao kết hợp đồng chẳng hạn) và do đó, nếu không có công chứng viên xác nhận thì khi giải quyết tranh chấp phát sinh, Toà án không thể xác minh được.