Luận văn Ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất Lúa ở Thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế

MỤC LỤC

Lời cam đoan. i

Lời cám ơn . ii

Tóm lược luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế . iii

Danh mục các chữ viết tắt và ký hiệu .v

Danh mục các bản . vi

Mục lục. vii

MỞ ĐẦU.1

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ỨNG DỤNG KHOA HỌC,

CÔNG NGHỆ VÀO SẢN XUẤT LÚA .6

1.1. Đặc điểm, vai trò của ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất lúa .6

1.1.1. Khoa học, công nghệ và ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất nôngnghiệp.6

1.1.1.1. Quan niệm về khoa học, công nghệ .6

1.1.1.2. Phân loại ứng dụng khoa hoc, công nghệ trong nông nghiệp .12

1.1.1.3. Đặc điểm ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất lúa .14

1.1.2. Vai trò của ứng dụng KH, CN vào sản xuất lúa .14

1.1.2.1. Một số đặc điểm sinh trưởng và phát triển của cây lúa.15

1.1.2.2. Vị trí cây lúa trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội ở nông thôn .19

1.1.2.3. Vai trò của việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất lúa .21

1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình ứng dụng KH, CN vào sản xuất lúa.23

1.2.1. Các nhân tố tự nhiên .23

1.2.2. Các nhân tố kinh tế .24

1.2.3. Các nhân tố xã hội .26

1.2.4. Các chính sách của Nhà nước.27

1.3. Tiêu chí đánh giá về ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất lúa.28

1.4. Kinh nghiệm ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất lúa ở một số địa phương.29

ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ- viii -

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀO

SẢN XUẤT LÚA Ở THỊ XÃ HƯƠNG TRÀ, THỪA THIÊN HUẾ .32

2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội Thị Xã Hương Trà .32

2.1.1. Điều kiện tự nhiên.32

2.1.1.1. Vị trí địa lý.32

2.1.1.2. Đặc điểm địa hình và tài nguyên đất .32

2.1.1.3. Điều kiện khí hậu.33

2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội.34

2.1.2.1. Tình hình dân số và lao động .34

2.1.2.2. Tình hình cơ sở hạ tầng .34

2.1.2.3. Tình hình kinh tế- xã hội của Thị xã Hương Trà .35

2.1.2.4. Về văn hóa, xã hội .36

2.1.3. Đánh giá chung về đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội của Thị Xã Hương

Trà ảnh hưởng đến ứng dụng KH, CN vào sản xuất lúa.37

2.1.3.1. Thuận lợi.37

2.1.3.2. Khó khăn.37

2.2. Quá trình ứng dụng KH, CN vào sản xuất lúa ở thị xã Hương Trà, TT Huế .38

2.2.1. Một số mô hình ứng dụng KH, CN vào sản xuất lúa ở Tỉnh Thừa Thiên

Huế được đưa vào triển khai tại Thị xã Hương Trà.38

2.2.1.1. Mô hình sản xuất thử các giống lúa mới DT68, NĐ2, Hưng dân, QR2.38

2.2.1.2. Mô hình “cánh đồng mẫu” .41

2.2.2. Tình hình sản xuất lúa trên địa bàn Thị xã Hương Trà những năm qua.47

2.2.3. Ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất lúa trên địa bàn Thị xã Hương

Trà trong thời gian qua .50

2.2.3.1. Công tác đào tạo, tập huấn kỹ thuật, tuyên truyền .51

2.2.3.2. Triển khai các mô hình trình diễn.51

2.2.3.3. Công tác giống.52

2.2.3.4. Công tác phòng trừ sâu bệnh .52

ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ- ix -

2.2.3.5. Chương trình bê tông hóa kênh mương thủy lợi .53

2.2.3.6. Thực hiện quy trình, kỹ thuật thâm canh.54

2.2.3.7. Cơ giới hoá trong các khâu sản xuất .55

2.2.3.8. Triển khai thực hiện các chính sách đầu tư phát triển nông nghiệp.55

2.2.3.9. Công tác quản lý nhà nước về vật tư hàng hóa nông nghiệp và các hoạt

động dịch vụ sản xuất .56

2.2.3.10. Kết quả thực hiện cánh đồng mẫu lúa vụ Đông Xuân 2013-2014 ở

Thị xã Hương Trà .57

2.3. Kết quả khảo sát ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất lúa của các hộ điều tra.64

2.3.1. Tình hình cơ bản của các hộ điều tra .64

2.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình ứng dụng khoa học công nghệ vào sản

xuất lúa của người nông dân.65

2.3.2.1. Trình độ học vấn và chuyên môn của người lao động .65

2.3.2.2. Thu nhập từ cây lúa .71

2.3.2.3. Đất đai.66

2.3.2.4. Tình hình trang bị tư liệu sản xuất của các hộ diều tra .69

2.3.2.5. Sử dụng giống lúa của các hộ điều tra.67

2.3.2.6. Phòng trừ sâu bệnh hại lúa .67

2.3.2.7. Công tác bảo quản lúa sau thu hoạch của các hộ điều tra .70

2.3.2.8. Thị trường tiêu thụ Lúa trên địa bàn.71

2.3.2.9. Các vấn đề đặt ra trong quá trình sản xuất lúa của các hộ điều tra .72

2.4. Một số thuận lợi, khó khăn trong quá trình ứng dụng khoa học, công nghệ vào

sản xuất lúa ở Thị xã Hương Trà .74

2.4.1. Thuận lợi.74

2.4.2. Khó khăn.75

2.4.3. Nguyên nhân .76

ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ- x -

CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM THÚC ĐẨY QUÁ

TRÌNH ỨNG DỤNG KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀO SẢN XUẤT LÚA Ở

THỊ XÃ HƯƠNG TRÀ.78

3.1. Định hướng phát triển nông nghiệp nói chung và sản xuất lúa nói riêng của tỉnh

Thừa Thiên Huế.77

3.2. Phương hướng ứng dụng KH, CN trong phát triển nông nghiệp trên địa bàn Thị

xã Hương Trà .79

3.2.1. Một số quan điểm của Thị xã Hương Trà trong quá trình ứng dụng KH, CN

vào sản xuất nông nghiệp.79

3.2.2. Những định hướng chung của Thị xã trong quá trình ứng dụng KH, CN

vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn trong thời gian tới .81

3.2.3. Những định hướng cụ thể việc ứng dụng KH, CN trong nông nghiệp trên

địa bàn Thị xã Hương Trà.82

3.2.3.1.Về nông-lâm-ngư nghiệp.82

3.2.3.2. Về thuỷ sản .85

3.3. Một số giải pháp chủ yếu thúc đẩy ứng dụng KH, CN vào sản xuất Lúa ở Thị

xã Hương Trà trong thời gian tới .86

3.3.1. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống nghiên cứu và chuyển giao KH, CN vào

sản xuất lúa .86

3.3.1.1. Hoàn thiện hệ thống các cơ quan nghiên cứu ứng dụng KH, CN vào sản

xuất lúa.86

3.3.1.2. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống chuyển giao KH, CN vào

sản xuất lúa .87

3.3.2. Tạo lập các điều kiện thuận lợi cho ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản

xuất lúa trên địa bàn.88

3.3.2.1. Nâng cao trình độ và khả năng ứng dụng KH, CN cho người nông dân.88

3.3.2.2. Nâng cao vai trò của HTX nông nghiệp ở từng địa phương trong quá

trình đưa KH, CN vào sản xuất của nông dân.89

ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ- xi -

3.3.2.3. Phát triển mô hình liên kết nông - công nghiệp .92

3.3.3. Hoàn thiện hệ thống chính sách thúc đẩy ứng dụng KH, CN vào sản xuấtlúa.93

3.3.3.1. Tạo nguồn vốn đầu tư cho hoạt động ứng dụng KH, CN của nông dân

vào sản xuất lúa .93

3.3.3.2. Chính sách đất đai .94

3.3.3.3. Chính sách thuế .96

3.3.3.4. Đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn.96

3.3.4. Giải pháp về thị trường và giá cả.98

Kết luận và kiến nghị 99

Tài liệu tham khảo . .103

Phụ lục .106