Luận văn Ứng dụng GIS và viễn thám xây dựng bản đồ biến động quỹ đất lúa do tác động của biến đổi khí hậu tại huyện Phú Vang; tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2000 - 2010

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU . 01

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 06

1.1. Cơ sở khoa học . 06

1.1.1. Biến đổi khí hậu 06

1.1.1.1. Thời tiết - khí hậu . 06

1.1.1.2. Khái niệm biến đổi khí hậu . 07

1.1.1.3. Thích ứng và giảm thiểu ảnh hưởng biến đổi khí hậu . 07

1.1.1.4. Nguyên nhân của biến đổi khí hậu. 08

1.1.1.5. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. 11

1.1.1.6. Các kịch bản biến đổi khí hậu. 13

1.1.2. Đất lúa và vấn đề An ninh lương thực. 15

1.1.2.1. Khái niệm đất trồng lúa. 15

1.1.2.2. Tình hình sử dụng đất lúa. 15

1.1.2.3. Khái niệm an ninh lương thực. 16

1.1.2.4. Vấn đề an ninh lương thực 17

1.1.3. Hệ thống thông tin địa lý (GIS) và công nghệ viễn thám(RS).18

1.1.3.1. Hệ thống thông tin địa lý (GIS). 18

1.1.3.2. Công nghệ viễn thám. 22

1.1.3.3. Một số ứng dụng GIS và công nghệ viễn thám tại ViệtNam.24

1.1.3.4. Các phần mềm sử dụng trong nghiên cứu. 29

1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài . 32

1.2.1. Trên thế giới. 32iv

1.2.2. Tại Việt Nam . 33

CHƯƠNG 2 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 37

2.1. Nội dung nghiên cứu. 37

2.2. Phương pháp nghiên cứu . 37

2.2.1. Thu thập số liệu thống kê và thông tin thứ cấp. 37

2.2.2. Phỏng vấn hộ. 37

2.2.3. Ứng dụng GIS và viễn thám . 37

2.2.4. Phỏng vấn sâu cán bộ chuyên trách. 38

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN. 40

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và hiện trạng sử dụng

quỹ đất lúa . 40

3.1.1. Điều kiện tự nhiên của huyện Phú Vang. 40

3.1.1.1. Vị trí địa lý . 40

3.1.1.2. Địa hình . 41

3.1.1.3. Các nguồn tài nguyên 42

3.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội. 45

3.1.2.1. Điều kiện xã hội . 45

3.1.2.2. Điều kiện kinh tế 47

3.1.3. Hiện trạng sử dụng đất. 49

3.1.3.1. Hiện trạng sử dụng đất của huyện Phú Vang. 49

3.1.3.2. Hiện trạng sử dụng đất của vùng nghiên cứu. 52

3.1.4. Nhận xét chung . 53

3.2. Tình hình sử dụng đất lúa và sản xuất lúa tại vùng

nghiên cứu . 53

3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất lúa của vùng nghiên cứu. 53

3.2.2. Xu hướng biến động của quỹ đất lúa. 54v

3.2.3. Khái quát tình hình sản xuất lúa tại vùng nghiên cứu . 56

3.2.4. Sản xuất lúa và an ninh lương thực tại chỗ 58

3.2.5. Nhận xét chung . 58

3.3. Biến đổi khí hậu tại vùng nghiên cứu 59

3.3.1. Các đặc trưng khí hậu. 59

3.3.1.1. Lượng mưa. 59

3.3.1.2. Nhiệt độ . 61

3.3.1.3. Lũ lụt, bão, áp thấp nhiệt đới . 64

3.3.1.4. Hạn hán, sự dâng lên của mực nước biển và xâm nhậpmặn . 66

3.3.2. Thích nghi và ứng phó với Biến đổi khí hậu. 67

3.3.2.1. Hoạt động sản xuất nông nghiệp. 68

3.3.2.2. Xây dựng. 68

3.3.2.3. Công tác tuyên truyền và nhận thức của người dân về

biến đổi khí hậu . 69

3.3.3. Nhận xét chung . 69

3.4. Bản đồ biến động đất lúa do tác động của biến đổi khí hậu 70

3.4.1. Giải đoán ảnh vệ tinh. 70

3.4.1.1. Mô tả dữ liệu . 70

3.4.1.2. Chọn mẫu và giải đoán ảnh. 71

3.4.2. Bản đồ đất lúa, bản đồ biến động đất lúa năm 2000 và năm2010.76

3.4.2.1. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất lúa năm 2000 và năm2010.76

3.4.2.2. Bản đồ biến động đất lúa giai đoạn 2000 đến 2010. 77

3.4.2.3. Xác định các diện tích đất lúa giảm do ảnh hưởng củaBĐKH.79vi

3.5. Dự báo quỹ đất lúa trong tương lai và đề xuất các giải

pháp nâng cao hiệu quả sử dụng quỹ đất lúa .81

3.5.1. Bản đồ mất đất lúa theo các kịch bản BĐKH trongtương lai. 81

3.5.1.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến quỹ đất lúa trong tương lai. 81

3.5.1.2. Bản đồ địa hình khu vực nghiên cứu. 81

3.5.1.3. Xác định diện tích đất lúa bị ảnh hưởng do mực nướcbiển dâng. 84

3.5.2. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất lúa,

thích ứng với BĐKH. 87

3.5.2.1. Cơ sở các đề xuất. 87

3.5.2.2. Đề xuất các giải pháp. 87

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ. 89

TÀI LIỆU THAM KHẢO . 91