Luận văn Quá trình hình thành và phát triển các làng xã ven sông Hàn (Đà Nẵng) từ thế kỷ XV đến giữa thế kỷ XIX

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa . 1

Lời cam đoan. 2

Lời cảm ơn . 3

Mục lục. 4

Danh mục các bảng . 8

MỞ ĐẦU . 9

1. Lý do chọn đề tài và mục đích nghiên cứu . .9

1.1 Lý do chọn đề tài. 9

1.2 Mục đích nghiên cứu. 10

2.Lịch sử nghiên cứu vấn đề. . 11

3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 16

3.1 Đối tượng nghiên cứu . 16

3.2 Phạm vi nghiên cứu. 17

4.Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu . 17

4.1Nguồn tư liệu. 17

4.2 Phương pháp nghiên cứu. 19

5.Đóng góp của luận văn. 19

6.Cấu trúc của luận văn. 20

CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT ĐÀ NẴNG ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XIX. 22

1.1 Điều kiện địa lý tự nhiên Đà Nẵng. 226

1.2 Đà Nẵng trước thế kỷ XIV. 25

1.3 Quá trình Đà Nẵng gia nhập Đại Việt (1306-1471). 28

1.4 Đà Nẵng từ sau khi gia nhập Đại Việt cho đến giữa thế kỷ XIX. 30

1.5 Quá trình di cư của người Việt vào Đà Nẵng . 35

CHƯƠNG 2. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH CÁC LÀNG XÃ VEN SÔNG

HÀN (TRONG CÁC THẾ KỶ XV, XVI, XVII) . 41

2.1. Điều kiện thuận lợi vùng ven sông Hàn. 41

2.1.1 Vài nét về danh xưng “Hàn”. . 41

2.1.2 Điều kiện tự nhiên vùng ven sông Hàn. .42

2.2 Công cuộc khai phá, lập làng ở vùng ven sông Hàn từ cuối thế kỷ XV đến

giữa thế kỷ XVI. 44

2.2.1 Bối cảnh chính trị, xã hội. 44

2.2.2 Vùng ven sông Hàn – nơi định cư sớm của lưu dân người Việt ởĐà Nẵng. 45

2.2.3 Các làng xã ven sông Hàn hình thành (từ cuối thế kỷ XV đến

giữa thế kỷ XVI) . 46

2.2.3.1 Cơ sở hình thành làng xã . 46

2.2.3.2 Sự hình thành các làng xã ven sông Hàn từ cuối thế kỷ

XV đến giữa thế kỷ XVI. . 48

2.3 Quá trình khai phá, lập làng ở vùng ven sông Hàn từ giữa thế kỷ XVI đến

cuối thế kỷ XVII. 62

2.3.1 Bối cảnh lịch sử mới. . 62

2.3.2 Các làng xã ven sông Hàn tiếp tục hình thành (từ giữa thế kỷ

XVI đến cuối thế kỷ XVII). . 647

2.4 Quê quán và thành phần những lưu dân đến khai phá, lập làng ở vùng ven

sông Hàn trong các thế kỷ từ XV đến XVII. .74

2.4.1 Quê quán của những lưu dân. . 74

2.4.2 Thành phần xuất thân của những lưu dân. 78

2.5 Hệ thống các làng xã ven sông Hàn hồi giữa thế kỷ XVIII . .79

CHƯƠNG 3. QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN CÁC LÀNG

XÃ VEN SÔNG HÀN (TRONG CÁC THẾ KỶ XVII, XVIII VÀ NỬA

ĐẦU THẾ KỶ XIX) . 84

3.1 Tổ chức bộ máy quản lý, bảo vệ làng xã ở vùng ven sông Hàn . 84

3.1.1 Về tổ chức bộ máy chính quyền làng xã. 84

3.1.2 Việc thiết lập hệ thống phòng thủ ở vùng ven sông Hàn trong nửa đầu

thế kỷ XIX. 87

3.2 Về chế độ sở hữu ruộng đất. . 92

3.3 Sự phát triển kinh tế các làng xã ven sông Hàn. . 103

3.3.1 Hoạt động kinh tế nông nghiệp. 103

3.3.2 Hoạt động kinh tế thủ công nghiệp. . 108

3.3.3 Hoạt động kinh tế ngư nghiệp và nghề làm muối. 111

3.3.3.1 Kinh tế ngư nghiệp. 111

3.3.3.2 Nghề sản xuất muối . 113

3.3.5 Sự phát triển kinh tế thương nghiệp. .114

3.3.5.1 Kinh tế nội thương . 114

3.3.5.2 Kinh tế ngoại thương. . 118

3.4 Đời sống vật chất và các hoạt động văn hóa tinh thần của cư dân các làng

xã ven sông8Hàn .124

3.4.1 Đời sống vật chất. . 124

3.4.2 Đời sống văn hóa tinh thần . . 126

3.4.2.1 Tín ngưỡng, tục lệ . 126

3.4.2.2 Tư tưởng, tôn giáo. 133

3.4.2.3 Các hoạt động lễ hội. 135

KẾT LUẬN . 138

TÀI LIỆU THAM KHẢO . 145

PHỤ LỤC. 161