Luận văn Chia tài sản chung vợ chồng theo pháp luật Việt Nam - Thực tiễn áp dụng và hướng hoàn thiện

MỤC LỤC CỦA LUẬN VĂN

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Mục lục

Danh mục các từ viết tắt

Danh mục các bảng

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CHIA TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG

THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM8

1.1. Một số vấn đề lý luận về chia tài sản chung của vợ chồng theo pháp luật Việt Nam 8

1.1.1. Tài sản chung của vợ chồng 10

1.1.1.1. Khái niệm tài sản chung của vợ chồng 10

1.1.1.2. Nguồn gốc tài sản chung của vợ chồng 12

1.1.2. Chia tài sản chung của vợ chồng 20

1.1.2.1. Khái niệm chia tài sản chung của vợ chồng 20

1.1.2.2. Cơ sở lý luận và thực tiễn của chế định pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng 21

1.1.2.3. Đặc điểm của chia tài sản chung của vợ chồng 25

1.1.3. Lịch sử phát triển chế định chia tài sản chung của vợ chồng trong pháp luật Việt Nam 28

1.1.3.1. Chia tài sản chung của vợ chồng trong pháp luật thời kỳ phong kiến 28

1.1.3.2 Chia tài sản chung của vợ chồng theo pháp luật thời kỳ Pháp thuộc 30

1.1.3.3. Chia tài sản chung của vợ chồng trong pháp luật Việt Nam từ 1945 đến nay 32

1.2. Các trường hợp chia tài sản chung của vợ chồng theo pháp luật Việt Nam hiện hành 38

1.2.1. Chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 38

1.2.1.1. Điều kiện chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 38

1.2.1.2. Nguyên tắc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 42

1.2.1.3. Hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 44

1.2.2. Chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 46

1.2.2.1. Điều kiện chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 46

1.2.2.2. Nguyên tắc chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 47

1.2.2.3. Hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 48

1.2.3. Chia tài sản chung của vợ chồng khi vợ hoặc chồng chết 49

1.2.3.1. Điều kiện chia tài sản chung của vợ chồng khi vợ hoặc chồng chết 50

1.2.3.2. Nguyên tắc chia tài sản chung vợ chồng khi vợ hoặc chồng chết 51

1.2.3.3. Hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung vợ chồng khi vợ hoặc chồng chết 52

Chương 2: THỰC TIỄN ÁP DỤNG CÁC QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH VỀ

CHIA TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG55

2.1. Thực tiễn áp dụng các quy định chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ

hôn nhân55

2.1.1. Thực tiễn áp dụng các quy định về điều kiện chia tài sản chung của vợ chồng

trong thời kỳ hôn nhân57

2.1.2. Thực tiễn áp dụng các quy định về nguyên tắc chia tài sản chung vợ chồng

trong thời kỳ hôn nhân65

2.1.3. Thực tiễn áp dụng các quy định về hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung

vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân67

2.2 Thực tiễn áp dụng các quy định chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 75

2.2.1. Thực tiễn áp dụng quy định về xác định tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 78

2.2.2. Thực tiễn áp dụng các quy định về nguyên tắc chia tài sản chung của vợ chồng

khi ly hôn96

2.3. Thực tiễn áp dụng các quy định chia tài sản chung của vợ chồng khi vợ hoặc

chồng chết102

2.3.1. Thực tiễn áp dụng các quy định về xác định tài sản chung của vợ chồng khi vợ

hoặc chồng chết103

2.3.2. Thực tiễn áp dụng các quy định về nguyên tắc chia tài sản chung vợ chồng khi

vợ hoặc chồng chết104

2.3.3. Thực tiễn áp dụng các quy định về hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung

vợ chồng khi vợ hoặc chồng chết106

Chương 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG

CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ CHIA TÀI SẢN CHUNG

CỦA VỢ CHỒNG110

3.1. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện chế định pháp luật về chia tài sản chung của

vợ chồng110

3.1.1. Hoàn thiện quy định pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ

hôn nhân111

3.1.1.1. Giới hạn quyền chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân để thực hiện nghĩa vụ

dân sự riêng111

3.1.1.2. Quy định cụ thể về lý do chính đáng 112

3.1.1.3. Quy định quyền yêu cầu chia tài sản chung của vợ chồng cho người thứ ba

(người có quyền)114

3.1.1.4. Quy định cụ thể trường hợp vợ chồng yêu cầu Tòa án chia tài sản chung và

nguyên tắc chia tài sản chung tại Tòa án116

3.1.1.5. Quy định văn bản thỏa thuận chia tài sản chung phải công chứng hoặc được

Tòa án công nhận117

3.1.1.6. Bổ sung thêm quy định về hậu quả pháp lý của chế định chia tài sản chung

trong thời kỳ hôn nhân119

3.1.1.7. Quy định cụ thể về thuế, lệ phí liên quan đến tài sản được chia khi vợ chồng

chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân121

3.1.2. Hoàn thiện quy định pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 122

3.1.2.1. Hướng dẫn cụ thể về hình thức nhập tài sản riêng vào tài sản chung theo quy

định tại Khoản 2 Điều 32 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000122

3.1.2.2. Hướng dẫn cụ thể hơn về nguyên tắc chia tài sản chung khi vợ chồng sống cùng

với gia đình123

3.1.3. Hoàn thiện quy định pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng khi vợ hoặc

chồng chết123

3.1.3.1. Quy định nguyên tắc chia tài sản chung khi vợ hoặc chồng chết 123

3.1.3.2. Quy định rõ hậu quả của việc hủy bỏ quyết định tuyên bố vợ hoặc chồng đã chết 124

3.2. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về chia tài sản

chung của vợ chồng125

3.2.1. Giải pháp nâng cao chất lượng xét xử các vụ việc liên quan tới chia tài sản

chung của vợ chồng125

3.2.2. Có cơ chế, chính sách phù hợp để phát triển các tổ chức hành nghề công chứng 127

3.2.3. Triển khai đồng bộ, nghiêm túc quy định pháp luật về đăng ký tài sản thuộc sở

hữu chung của vợ chồng128

3.2.4. Tuyên truyền, phổ biến sâu, rộng pháp luật Hôn nhân và gia đình đặc biệt là các

quy định về tài sản chung của vợ chồng129

KẾT LUẬN 131

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 133

PHỤ LỤC 138