Luận án Vai trò của tỷ giá hối ðoái trong cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ Việt Nam

MỤC LỤC

Lời cam đoan . i

Danh mục từ viết tắt . ii

Danh mục bảng, hình, biểu . iv

Mục lục . viii

PHẦN MỞ ðẦU . xiii

Lý do chọn đề tài . xiii

Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan . xiv

Mục tiêu nghiên cứu . xviii

ðối tượng và phạm vi nghiên cứu . xviii

Mô hình và phương pháp nghiên cứu . xix

Nguồn dữ liệu . xxi

Thiết kế nghiên cứu . xxi

ðiểm mới của nghiên cứu . xxiii

Cấu trúc nghiên cứu . xxiv

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ TỶ GIÁ, CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ CƠ

CHẾ DẪN TRUYỀN CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ . 1

1.1. Tổng quan về tỷ giá . 1

1.1.1. Tỷ giá danh nghĩa và tỷ giá thực song phương. 1

1.1.2. Tỷ giá danh nghĩa và tỷ giá thực đa phương . 2

1.1.3. Sự vận hành của tỷ giá trong nền kinh tế . 3

1.2. Tổng quan về chính sách tiền tệ . 6

1.2.1. Khái niệm chính sách tiền tệ . 6

1.2.2. Các mục tiêu của chính sách tiền tệ . 7

1.2.2.1. Mục tiêu cuối cùng . 8

1.2.2.2. Mục tiêu trung gian . 10

1.2.2.3. Mục tiêu hoạt động . 11

1.2.3. Các công cụ của chính sách tiền tệ . 11

1.3. Cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ (MTM) . 13ix

1.3.1. Khái niệm cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ . 13

1.3.2. Cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ qua các kênh . 14

1.3.2.1. Kênh lãi suất . 14

1.3.2.2. Kênh tỷ giá . 15

1.3.2.3. Các kênh dẫn truyền khác . 18

1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của cơ chế dẫn truyền . 19

1.3.4. Vai trò của tỷ giá trong cơ chế dẫn truyền . 22

1.4. Tổng hợp các nghiên cứu về tỷ giá trong cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ 26

1.4.1. Các nghiên cứu tiếp cận theo dẫn truyền chính sách tiền tệ . 26

1.4.2. Các nghiên cứu tiếp cận theo trung chuyển biến động tỷ giá . 30

Tóm tắt chương 1 . 33

CHƯƠNG 2. TỶ GIÁ TRONG KHUNG ðIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH

TIỀN TỆ VIỆT NAM . 34

2.1. ðặc điểm nền kinh tế Việt Nam giai đoạn 1999-2012 . 34

2.1.1. ðộ mở ngoại thương . 37

2.1.2. Hội nhập tài chính . 40

2.1.3. ðộ sâu tài chính . 42

2.1.4. Tình trạng đô la hóa . 44

2.2. Khung chính sách tiền tệ Việt Nam giai đoạn 1999-2012 . 47

2.2.1. Hệ thống mục tiêu chính sách . 48

2.2.1.1. Mục tiêu cuối cùng . 48

2.2.1.2. Mục tiêu điều hành . 50

2.2.2. Các công cụ của chính sách tiền tệ . 52

2.2.2.1. Nghiệp vụ thị trường mở . 52

2.2.2.2. Dự trữ bắt buộc . 53

2.2.2.3. Tái cấp vốn và các lãi suất chỉ đạo . 55

3.2.2.4. Tỷ giá . 56

2.3. Tỷ giá trong điều hành chính sách tiền tệ giai đoạn 1999-2012 . 57

2.3.1. Tóm lược điều hành chính sách tiền tệ giai đoạn 1999-2012 . 57

2.3.2. Diễn biến và điều hành tỷ giá giai đoạn 1999-2012 . 59x

2.3.2.1. Diễn biến và điều hành tỷ giá danh nghĩa VND/USD . 59

2.3.2.2. Diễn biến tỷ giá thực . 62

2.3.2.3. Tỷ giá trong chính sách tiền tệ Việt Nam . 63

Tóm tắt chương 2 . 71

CHƯƠNG 3. KÊNH TỶ GIÁ TRONG CƠ CHẾ DẪN TRUYỀN CHÍNH

SÁCH TIỀN TỆ VIỆT NAM . 73

3.1. Xây dựng mô hình nghiên cứu . 73

3.1.1. Xây dựng mô hình SVAR . 74

3.1.2. ðịnh dạng cú sốc cấu trúc . 78

3.2. ðịnh nghĩa biến số và nguồn dữ liệu . 83

3.3. Tính dừng và sai phân của dữ liệu . 87

3.4. Phân tích kết quả ước lượng . 88

3.4.1. Dẫn truyền chính sách tiền tệ dạng khung . 89

3.4.2. Dẫn truyền kênh lãi suất . 92

3.4.3. Dẫn truyền kênh tỷ giá . 97

3.4.4. Dẫn truyền chính sách tiền tệ có biến ngoại thương . 102

3.4.5. Phân tích phân rã phương sai . 108

Tóm tắt chương 3 . 113

CHƯƠNG 4. TRUNG CHUYỂN BIẾN ðỘNG TỶ GIÁ ðẾN CÁC CHỈ SỐ

GIÁ . 114

4.1. Xây dựng mô hình RVAR . 114

4.2. ðịnh nghĩa biến số và nguồn dữ liệu . 116

4.3. Tính dừng và sai phân của dữ liệu . 119

4.4. Phân tích kết quả ước lượng . 121

4.4.1. ERPT đến các chỉ số giá . 121

4.4.2. ERPT đến chuỗi giá . 124

4.4.3. ERPT theo hai giai đoạn . 126

4.4.4. Phân tích phân rã phương sai của các chỉ số giá . 129

Tóm tắt chương 4 . 130

CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . 132xi

5.1. Kết luận . 132

5.1.1. Những kết luận chung về cơ chế dẫn truyền chính sách tiền tệ Việt

Nam. 132

5.1.2. Những kết luận về vai trò của tỷ giá trong cơ chế dẫn truyền chính sách

tiền tệ Việt Nam . 134

5.1.2.1. Về phản ứng của tỷ giá với sốc điều hành chính sách tiền tệ . 134

5.1.2.2. Về tác động của sốc tỷ giá đến các mục tiêu chính sách . 134

5.1.2.3. Về sử dụng tỷ giá để đạt các mục tiêu chính sách . 136

5.1.3. Những kết luận về nhân tố ảnh hưởng đến các biến số trong giai đoạn

nghiên cứu . 137

5.2. Kiến nghị đối với nhà điều hành chính sách tiền tệ . 138

5.2.1. Kiến nghị chung về khung điều hành chính sách tiền tệ . 138

5.2.1.1. Cẩn trọng khi sử dụng công cụ lãi suất để kiểm soát lạm phát . 138

5.2.1.2. Lựa chọn một mục tiêu cuối cùng ưu tiên hàng đầu cho chính sách

tiền tệ . 138

5.2.1.3. Xác định mức tăng trưởng cung tiền mục tiêu trong tương quan

với mục tiêu cuối cùng dựa trên các mô hình định lượng . 139

5.2.1.4. Lựa chọn mục tiêu hoạt động hỗ trợ điều hành chính sách tiền tệ

trong ngắn hạn . 140

5.2.2. Kiến nghị đối với điều hành tỷ giá . 141

5.2.2.1. Xác đinh tỷ giá là một công cụ của chính sách tiền tệ . 141

5.2.2.2. ðiều hành tỷ giá theo hướng linh hoạt . 143

5.2.2.3. ðiều hành tỷ giá danh nghĩa gắn liền với tỷ giá thực được xác

định dựa trên rổ tiền tệ . 145

5.2.2.4. ðiều hành tỷ giá có tính đến tác động của chênh lệch lãi suất . 147

5.2.2.5. ða dạng hóa các nghiệp vụ trung hòa nhằm làm giảm tác động

của các giao dịch mua vào đến cung tiền . 148

Tóm tắt chương 5 . 148

Tài liệu tham khảo . 150

Phụ lục A. Kết quả kiểm định các mô hình SVAR . 166xii

Phụ lục B. Kết quả kiểm định các mô hình RVAR . 172

Phụ lục C. Mô hình, phương pháp và kết quả tính toán MCI . 175

Phụ lục D. Phân loại chế độ tỷ giá của IMF . 180

Phụ lục E. Diễn biến NEER và REER của một số nền kinh tế giai đoạn

2000-2012 . 184

Phụ lục F. Các biện pháp hạn chế dòng vốn vào . 185