Luận án Nghiên cứu thành phần rệp hại mía, đặc tinh sinh học, sinh thái của rệp xơ trắng Ceratovacuna lanigera Zehntner và biện pháp quản lý tổng hợp chúng tại Thọ Xuân, Thanh Hoá và phụ cận

MỤC LỤC

Lời cam đoan i

Lời cám ơn ii

Mục lục iii

Các ký hiệu và chữ viết tắt trong luận án vii

Danh mục bảng ix

Danh mục hình xii

MỞ ðẦU 1

1 Tính cấp thiết của đề tài 1

2 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 3

3 Mục đích, yêu cầu của đề tài 3

4 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 4

5 Những đóng góp mới của đề tài 4

Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU 5

1.1 Cơ sở khoa học của đề tài 5

1.2 Khái quát tình hình khí hậu thời tiết vùng sản xuất mía và

phòng chống rệp hại mía tại vùng Thọ Xuân, Thanh Hóa 7

1.3 Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài và trong nước 11

1.3.1 Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài 11

1.3.2 Tình hình nghiên cứu ở trong nước 31

Chương 2. ðỊA ðIỂM, THỜI GIAN, VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 40

2.1 ðịa điểm và thời gian nghiên cứu 40

2.2 Vật liệu và dụng cụ nghiên cứu 40

2.2.1 Vật liệu nghiên cứu 40

2.2.2 Dụng cụ nghiên cứu 40iv

2.3 Nội dung nghiên cứu 40

2.4 Phương pháp nghiên cứu 41

2.4.1 Thành phần rệp, đặc điểm gây hại và tác hại của rệp hại mía

tại Thọ Xuân – Thanh Hoá 41

2.4.2 Phương pháp đánh giá tác hại của rệp xơ trắng đến độ Brix

(Bx) của cây mía 42

2.4.3 Nghiên cứu đặc điểm hình thái của rệp xơ trắng hại mía 42

2.4.4 Nghiên cứu đặc điểm sinh vật học của rệp xơ trắng

C. lanigera trong điều kiện phòng thí nghiệm 43

2.4.5 ðiều tra sự chu chuyển của rệp xơ trắng sau khi thu hoạch mía 46

2.4.6 Nghiên cứu mức độ hại của rệp xơ trắng hại trên cây mía 46

2.5 Xây dựng mô hình quản lý tổng hợp rệp xơ trắng C. lanigera

hại mía tại Thọ xuân, Thanh Hóa và phụ cận 54

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 55

3.1 Thành phần loài rệp hại mía, đặc điểm gây hại và tác hại của

chúng trên cây mía 55

3.1.1 Thành phần rệp hại mía tại Thọ Xuân, Thanh Hoá 55

3.1.2 ðặc điểm phân bố và triệu chứng gây hại của một số loài rệp

hại mía 57

3.1.3 ðánh giá tác hại của loài rệp xơ trắng C. lanigera trên mía ở

Thọ Xuân, Thanh Hóa 61

3.1.4 Ảnh hưởng của loài rệp xơ trắng đến độ Brix trên các giống mía 63

3.2 ðặc tính hình thái và sinh học của loài rệp xơ trắng

C. lanigera hại mía 64

3.2.1 ðặc tính hình thái của loài rệp xơ trắng C. lanigera hại mía 64

3.2.2 ðặc tính sinh học của rệp xơ trắng C. lanigera hại mía 67v

3.2.3 Ký chủ phụ của rệp xơ trắng C. lanigera hại mía tại Thọ

Xuân, Thanh Hóa và phụ cận 82

3.3 Diễn biến của rệp xơ trắng C. lanigera hại mía tại Thọ Xuân,

Thanh Hóa 85

3.3.1 Diễn biến của rệp xơ trắng C. lanigera hại mía từ năm 2007-

2010 tại Thọ Xuân, Thanh Hóa 85

3.3.2 Ảnh hưởng của các biện pháp kỹ thuật canh tác đến mức độ

hại của rệp xơ trắng C. lanigera tại Thọ Xuân, Thanh Hóa 90

3.4 Biện pháp phòng trừ rệp xơ trắng hại mía 101

3.4.1 Biện pháp sinh học 101

3.4.2 Một số biện pháp canh tác phòng trừ rệp xơ trắng C. lanigera

hại mía tại Thọ Xuân, Thanh Hóa 115

3.4.3 Nghiên cứu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trừ loài rệp xơ

trắng C. lanigera hại mía 124

3.5 Xây dựng mô hình quản lý tổng hợp IPM loài rệp xơ trắng

C. lanigera hại mía tại Thọ Xuân, Thanh Hóa 130

3.5.1 Quy trình quản lý tổng hợp rệp xơ trắng C. lanigera hại mía 130

3.5.2 Diễn biến mật độ rệp xơ trắng C. lanigera trên 2 mô hình

IPM và FP 132

3.5.3 Diễn biến mật độ bọ rùa và ấu trùng ruồi ăn rệp ở mô hình

IPM và mô hình FP tại Thọ Xuân, Thanh Hóa 133

3.6 Hiệu quả kinh tế ở các mô hình 136

3.6.1 Tổng chi phí đầu vào trên các mô hình 136

3.6.2 Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất mía của 2 mô hình 138

3.6.3 Tổng thu và tổng chi của mô hình IPM và mô hình FP 139

3.7 Quy trình phòng trừ rệp xơ trắng C. lanigera hại mía tại Thọ

Xuân, Thanh Hóa 141vi

3.7.1 Mía trồng mới 141

3.7.2 ðối với mía lưu gốc 144

KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 145

1 Kết luận 145

2 ðề nghị 147

Danh mục các công trình đã công bố có liên quan đến luận án 148

Tài liệu tham khảo 149

Phụ lục 160