Luận án Nghiên cứu sử dụng bền vững đất nông nghiệp huyện Thạch Thất - Thành phố Hà Nội

MỤC LỤC

Lời cam đoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục các chữ viết tắt vii

Danh mục các bảng viii

Danh mục các hình x

MỞ ĐẦU 1

1 Tính cấp thiết của đề tài 1

2 Mục tiêu nghiên cứu 3

3 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 3

4 Những đóng góp mới của luận án 3

Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4

1.1 Một số vấn đề lý luận về sử dụng đất nông nghiệp 4

1.1.1 Đất nông nghiệp và vai trò của đất nông nghiệp trong sự phát triển nền

sản xuất nông nghiệp 4

1.1.2 Sử dụng đất nông nghiệp bền vững và tiêu chí đánh giá hiệu quả của

các loại hình sử dụng đất ở trong và ngoài nước 7

1.2 Các yếu tố tác động đến sử dụng đất nông nghiệp bền vững 19

1.2.1 Nhóm yếu tố về điều kiện tự nhiên 19

1.2.2 Nhóm các yếu tố kỹ thuật canh tác 19

1.2.3 Nhóm các yếu tố kinh tế tổ chức 20

1.2.4 Nhóm các yếu tố kinh tế - xã hội 21

1.3 Các nghiên cứu về đánh giá tiềm năng đất đai cho phát triển nông

nghiệp bền vững theo phương pháp đánh giá đất của FAO 23

1.3.1 Đánh giá đất theo FAO 23

1.3.2 Ứng dụng phương pháp đánh giá đất theo FAO các định tiềm năng đất

đai ở Việt Nam 26iv

1.4 Nghiên cứu sử dụng đất nông nghiệp bền vững ở Hà Nội 29

1.4.1 Nghiên cứu về sử dụng đất bền vững ở Hà Nội 29

1.4.2 Các mô hình sử dụng đất nông nghiệp có hiệu quả ở Hà Nội 31

1.4.3 Những tác động của đô thị hoá đối với sử dụng bền vững đất nông

nghiệp Hà Nội 32

1.5 Một số nhận xét về nghiên cứu tổng quan 33

Chương 2 ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 34

2.1 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 35

2.1.1 Đối tượng nghiên cứu 35

2.1.2 Phạm vi nghiên cứu 35

2.2 Nội dung nghiên cứu 35

2.2.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội liên quan đến sử dụng đất nông nghiệp 35

2.2.2 Thực trạng sử dụng đất nông nghiệp huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội 36

2.2.3 Đánh giá tính bền vững của các loại hình sử dụng đất nông nghiệp

huyện Thạch Thất 36

2.2.4 Đánh giá tiềm năng đất đai với các loại hình sử dụng đất nông nghiệp

bền vững đã lựa chọn 36

2.2.5 Nghiên cứu một số mô hình sử dụng đất bền vững phục vụ đề xuất sử dụng 36

2.3 Phương pháp nghiên cứu 36

2.3.1 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu 36

2.3.2 Phương pháp thu thập số liệu 37

2.3.3 Phương pháp điều tra bổ sung và chỉnh lý bản đồ đất 37

2.3.4 Phương pháp lẫy mẫu đất tầng mặt và nước mặt 38

2.3.5 Phương pháp phân tích đất, nước 38

2.3.6 Đánh giá chất lượng đất và nước 39

2.3.7 Phương pháp đánh giá đất 39

2.3.8 Phương pháp đánh giá hiệu quả của các loại hình sử dụng đất và các

kiểu sử dụng đất 39

2.3.9 Phương pháp đánh giá tính bền vững của các loại /kiểu sử dụng đất 42v

2.3.10 Phương pháp nghiên cứu mô hình 44

2.3.11 Phương pháp bản đồ 45

2.3.12 Phương xử lý số liệu 45

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 46

3.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Thạch Thất 46

3.1.1 Điều kiện tự nhiên 46

3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội 50

3.1.3 Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Thạch Thất 55

3.2 Hiện trạng sử dụng đất huyện Thạch Thất 56

3.2.1 Biến động sử dụng đất huyện Thạch Thất giai đoạn 2005-2012 56

3.2.2 Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp của huyện Thạch Thất năm 2012 58

3.2.3 Hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp huyện Thạch Thất 60

3.3 Đánh giá tính bền vững của các loại hình sử dụng đất trên địa bàn

huyện Thạch Thất 79

3.3.1 Đánh giá tính bền vững của các kiểu sử dụng đất trên địa bàn 79

3.3.2 Lựa chọn các loại /kiểu sử dụng đất bền vững phục vụ đánh giá tiềm

năng sử dụng đất đai trên địa bàn huyện Thạch Thất 79

3.4 Đánh giá tiềm năng đất đai với các loại hình sử dụng đất bền vững 82

3.4.1 Xây dựng bản đồ đơn vị đất đai 82

3.4.2 Đánh giá thích hợp đất đai với các loại hình sử dụng đất đã lựa chọn 100

3.5 Kết quả theo dõi một số mô hình sử dụng đất tại huyện Thạch Thất 105

3.5.1 Mô hình chuyên lúa (lúa xuân - lúa mùa) 105

3.5.2 Mô hình chuyên rau (cải bắp - cải xanh - dưa chuột) 108

3.5.3 Mô hình cây ăn quả - cây thanh long ruột đỏ 110

3.5.4 Mô hình chuyên trồng hoa (hoa hồng Đà lạt) 112

3.5.5 Mô hình chuyên nuôi trồng thủy sản (nuôi cá rô phi) 114

3.6 Định hướng sử dụng đất đến năm 2020 và các giải pháp nâng cao hiệu

quả sử dụng đất bền vững 116

3.6.1 Những quan điểm và định hướng sử dụng đất nông nghiệp đến năm 2020 116vi

3.6.2 Giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng đất 119

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 122

1 Kết luận 122

2 Kiến nghị 124

Danh mục công trình đã công bố có liên quan đến luận án 125

Tài liệu tham khảo 126

Phụ lục 132