Luận án Nghiên cứu nấm Bipolaris oryzae hại hạt giống lúa thu thập tại các tỉnh phía bắc và ven biển miền trung Việt Nam

MỤC LỤC

Lời cam đoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục các ký hiệu và chữ viết tắt vi

Danh mục các bảng vii

Danh mục các hình x

Bản trích yếu luận án tiến sĩ nông nghiệp xii

Tóm tắt luận án xiv

PHẦN 1. MỞ ĐẦU 1

1.1 Tính cấp thiết của đề tài 1

1.2 Mục đích và yêu cầu của đề tài 4

1.3 Những đóng góp mới của đề tài 4

1.4 Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài 4

1.5 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 5

PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 6

2.1 Cơ sở khoa học nghiên cứu nấm B. oryzae hại hạt giống lúa 6

2.2 Những nghiên cứu về nấm B. oryzae ở nước ngoài 7

2.2.1 Tên gọi, vị trí phân loại và phân bố địa lý 7

2.2.2 Hình thái học của nấm B. oryzae 9

2.2.3 Đặc điểm phát sinh phát triển của B. oryzae 11

2.2.4 Biến đổi gen và biến đổi độc tính 15

2.2.5 Quá trình xâm nhiễm và truyền bệnh thông qua hạt giống lúa 17

2.2.6 Biện pháp phòng trừ nấm B. oryzae trên hạt giống lúa 18

2.3 Những nghiên cứu về nấm B. oryzae tại việt nam 25

2.3.1 Nấm B. oryzae gây hại trên đồng ruộng và trên hạt giống lúa 25

2.3.2 Biện pháp phòng trừ nấm B. oryzae trên hạt giống lúa 27

PHẦN 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31

3.1 Vật liệu, thời gian và địa điểm nghiên cứu 31iv

3.1.1 Vật liệu nghiên cứu 31

3.1.2 Thời gian và địa điểm nghiên cứu 32

3.2 Nội dung nghiên cứu 33

3.2.1 Điều tra tình hình nấm B. oryzae gây hại trên đồng ruộng và trên hạt giống lúa 33

3.2.2 Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học và phân tử của nấm B. oryzae 33

3.2.3 Nghiên cứu đặc điểm gây hại của nấm B. oryzae trên hạt giống lúa 34

3.2.4 Biện pháp phòng trừ nấm B. oryzae hại hạt giống lúa 34

3.3 Phương pháp nghiên cứu 34

3.3.1 Phương pháp điều tra ngoài đồng ruộng 34

3.3.2 Phương pháp lấy mẫu và kiểm nghiệm hạt giống 35

3.3.3 Phương pháp giám định nấm B. oryzae trên hạt giống lúa 38

3.3.4 Phương pháp nghiên cứu đặc điểm sinh học và phân tử của nấm B. oryzae 39

3.3.5 Phương pháp xử lý hạt giống lúa bị nhiễm nấm B. oryzae 45

3.3.6 Phương pháp xử lý hạt giống lúa nhiễm nấm B. oryzae bằng thuốc hóa học

trên đồng ruộng 47

3.4 Công thức tính toán 47

3.5 Xử lý số liệu 49

PHẦN 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 50

4.1 Kết quả điều tra tình hình nấm B. oryzae gây hại trên đồng ruộng và

trên hạt giống lúa 50

4.1.1 Tình hình nấm B. oryzae gây hại trên đồng ruộng từ 2010 - 2012 50

4.1.2 Tình hình nấm B. oryzae gây hại trên hạt giống lúa từ 2010 - 2012 57

4.2 Một số đặc điểm sinh học và phân tử của nấm B. oryzae 64

4.2.1 Một số đặc điểm sinh học của nấm B. oryzae 64

4.2.2 Đặc điểm phân tử của nấm B. oryzae tại vùng gen ITS 74

4.3 Đặc điểm gây hại của nấm B. oryzae trên hạt giống lúa 83

4.3.1 Quá trình xâm nhiễm của nấm B. oryzae vào hạt giống lúa 83

4.3.2 Vị trí tồn tại và gây hại của nấm B. oryzae trên hạt giống lúa 85

4.3.3 Đặc điểm gây hại của nấm B. oryzae trên hạt giống lúa 88

4.3.4 Khả năng gây bệnh của nấm B. oryzae trên cây mầm 91

4.3.5 Ảnh hưởng của nấm B. oryzae đến tỷ lệ nảy mầm và sức sống cây mầm của

hạt giống lúa 94v

4.3.6 Ảnh hưởng của nguồn nấm B. oryzae được bảo tồn trên hạt giống lúa tới tỷ

lệ nảy mầm của hạt giống 97

4.4 Phòng trừ nấm B. oryzae hại hạt giống lúa 98

4.4.1 Biện pháp xây dựng hệ thống quản lý chất lượng hạt giống lúa 98

4.4.2 Biện pháp xử lý hạt giống lúa 103

PHẦN 5 . KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 110

5.1 Kết luận 110

5.2 Kiến nghị 111

Danh mục các công trình đã công bố 113

Tài liệu tham khảo 114

Phụ lục 122