Luận án Nghiên cứu biến động sử dụng đất trong mối quan hệ với một số yếu tố nhân khẩu học thuộc khu vực huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài.1

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu .2

3. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu.4

4. Các phƣơng pháp và phần mềm nghiên cứu.4

5. Các luận điểm bảo vệ.5

6. Những điểm mới của luận án.5

7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn .5

8. Cơ sở tài liệu.6

9. Cấu trúc luận án .7

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGHIÊN CỨU

MỐI QUAN HỆ GIỮA BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT VÀ CÁC YẾU TỐ NHÂN

KHẨU HỌC TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM. 8

1.1 Tình hình nghiên cứu biến động sử dụng đất .8

1.1.1 Xu hướng nghiên cứu biến động sử dụng đất với các yếu tố quan hệ .8

1.1.2 Các phương pháp nghiên cứu biến động sử dụng đất.16

1.1.3 Các phương pháp phân loại hiện trạng sử dụng đất từ ảnh vệ tinh và xu

hướng mới trên Thế giới và Việt Nam .18

1.2 Các vấn đề cơ bản về nghiên cứu nhân khẩu học trong luận án 22

1.2.1 Một số khái niệm hiện hành trong nghiên cứu nhân khẩu học .22

1.2.2 Những học thuyết cơ bản trong nghiên cứu mối quan hệ giữa dân số và phát

triển .29

1.2.3 Sự biến động các yếu tố nhân khẩu học ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế -

xã hội, môi trường và gây ra những biến động trong mục đích sử dụng đất .32

1.3 Các phương pháp nghiên cứu mối quan hệ giữa biến động sử dụng đất và

sự thay đổi các yếu tố nhân khẩu học.31

1.3.1 Tích hợp dữ liệu viễn thám và GIS trong nghiên cứu biến động sử dụng đất

do tác động của phát triển dân số.31iii

1.3.2 Sử dụng phương pháp hồi quy dựa trên phân tích thống kê để xác định quan

hệ giữa sử dụng đất và thay đổi dân số các khu vực nghiên cứu trên thế giới và

Việt Nam.31

1.4 Tình hình nghiên cứu mối quan hệ giữa biến động sử dụng đất và các yếu

tố nhân khẩu học ở Việt Nam.34

Kết luận chương 1 .40

CHƢƠNG 2. ĐÁNH GIÁ BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT VÀ SỰ THAY ĐỔI

CÁC YẾU TỐ NHÂN KHẨU HỌC KHU VỰC HUYỆN GIAO THỦY, TỈNH

NAM ĐỊNH .42

2.1 Tổng quan về khu vực nghiên cứu của luận án.42

2.1.1 Điều kiện địa lý tự nhiên huyện Giao Thủy .42

2.1.2. Các nguồn tài nguyên.43

2.1.3 Điều kiện kinh tế - xã hội khu vực nghiên cứu .45

2.1.4 Đánh giá chung về những thuận lợi và khó khăn trong điều kiện tự nhiên,

kinh tế - xã hội huyện Giao Thủy .48

2.2 Xác định và đánh giá quá trình biến động sử dụng đất tại Giao Thủy từ dữ

liệu ảnh vệ tinh .50

2.2.1 Thành lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất khu vực Giao Thủy, Nam Định .50

2.2.2 Đánh giá quá trình biến động sử dụng đất khu vực ven biển Giao Thủy, Nam Định87

2.3 Diễn biến phát triển nhân khẩu khu vực Giao Thủy, tỉnh Nam Định .94

2.3.1 Quy mô hộ và quy mô dân số .94

2.3.2 Mật độ và sự phân bố dân số .96

2.3.3 Cơ cấu dân số theo giới tính và theo nhóm tuổi.97

2.3.4 Tỷ lệ sinh, tỷ lệ chết và tỷ lệ tăng tự nhiên dân số .98

2.3.5 Lao động, việc làm .99

Kết luận chương 2 .101

CHƢƠNG 3. XÁC ĐỊNH MỐI QUAN HỆ GIỮA BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT VÀ

MỘT SỐ YẾU TỐ NHÂN KHẨU HỌC TẠI KHU VỰC HUYỆN GIAO THỦY,

NAM ĐỊNH.102iv

3.1 Phương pháp phân tích thống kê trong xác định mối quan hệ giữa sự biến

động sử dụng đất với một số yếu tố nhân khẩu học.102

3.1.1 Phương pháp tương quan tuyến tính .102

3.1.2 Phương pháp hồi quy tuyến tính .103

3.2 Xác định mối quan hệ giữa sự biến động sử dụng đất với một số yếu tố

nhân khẩu học tại Giao Thủy, Nam Định dựa vào mô hình hồi quy .106

3.2.1 Xác định mối quan hệ giữa sự gia tăng diện tích đất xây dựng với các yếu tố

nhân khẩu học tại Giao Thủy .106

3.2.2 Mối quan hệ giữa sự gia tăng diện tích đất nuôi trồng thủy sản với các yếu

tố nhân khẩu học tại Giao Thủy.113

3.2.3 Xác định mối quan hệ giữa biến động sử dụng đất và các biến nhân khẩu

học huyện Giao Thủy bằng phương pháp hồi quy đa biến.118

3.3 Kết hợp các mô hình nhằm dự báo biến động SDĐ dưới ảnh hưởng của sự

thay đổi các yếu tố nhân khẩu học tại khu vực huyện Giao Thủy, tỉnh Nam

Định .122

3.3.1 Mô tả chi tiết các biến tham gia quá trình dự báo biến động sử dụng đất tại

huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định .127

3.3.2 Đánh giá khả năng chuyển đổi sử dụng đất tại Giao Thủy bằng mô hình hồi

quy đa biến logistic.130

3.3.3 Dự báo biến động sử dụng đất bằng mô hình chuỗi Markov.134

3.3.4 Tích hợp kết quả mô hình hồi quy logistic và kết quả dự báo trong mô hình

chuỗi Markov nhằm dự báo biến động sử dụng đất trong mô hình Cellular

Automata tại huyện Giao Thủy.137

3.3.5 Kiểm chứng độ chính xác kết quả của mô hình.138

3.4 Đánh giá vai trò của dự báo biến động sử dụng đất trong mối quan hệ với

các yếu tố nhân khẩu học đối với quy hoạch sử dụng đất huyện Giao Thủy,

tỉnh Nam Định .144

3.4.1 Đánh giá tiềm năng đất đai cho mục đích nuôi trồng thủy sản và phát triển

đô thị, xây dựng khu dân cư nông thôn tại Giao Thủy, Nam Định.144v

3.4.2 Định hướng dài hạn sử dụng đất cho giai đoạn 2020 - 2030 tại huyện Giao

Thủy, tỉnh Nam Định .145

3.4.3 Đánh giá vai trò của dự báo biến động sử dụng đất và đề xuất lồng ghép các

yếu tố nhân khẩu học trong điều chỉnh định hướng và quan điểm sử dụng đất cho

giai đoạn 2020 - 2030 tại huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định.145

Kết luận chương 3 .142

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .148

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN.148

TÀI LIỆU THAM KHẢO .