Luận án Giảng văn ở trường phổ thông trung học (lịch sử và triển vọng)

MỤC LỤC

A. PHẦN DẪN NHẬP .2

I. Tính cấp thiết của đề tài:.2

II. Lịch sử vấn đề nghiên cứu: .4

III. Đối tƣợng và nhiệm vụ nghiên cứu.7

IV. Những đóng góp của luận án:.8

V. Phƣơng pháp nghiên cứu.9

B. PHẦN NỘI DUNG .11

CHƢƠNG I QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA GIẢNG VĂN Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG

TRUNG HỌC VIỆT NAM.11

I. Các chặng đƣờng phát triển của giảng văn ở trƣờng phổ thông trung học: .11

1. Sự phân chia thời kì: .11

2. Tìm hiểu các thời kì phát triển của giảng văn ở trƣờng trung học Việt Nam .11

2.1 - Thời kỳ nhà trƣờng phong kiến : .11

2.2- Thời kỳ nhà trƣờng Pháp - Việt :.16

2.3- Thời kì nhà trƣờng mới sau Cách mạng tháng Tám:.21

a) Giai đoạn 1945 -1954 .22

1) Giảng văn Chinh phụ ngâm (Đặng Thai Mai - 1950).23

2) Việt Nam thi văn giảng luận (Hà Nhƣ Chi - 1951) .25

b) Giai đoạn 1954 - 1975 : .28

3) Tu từ học với vấn đề giảng văn ( Đinh Trọng Lạc - 1969 ).31

4) Rèn luyện tƣ duy qua giảng dạy văn học. (Phan Trọng Luận-1969).33

5) Vấn đề giảng dạy tác phẩm văn học theo loại thể (Trần Thanh Đạm, Huỳnh

Lý, Hoàng Nhƣ Mai, Phan Sĩ Tấn, Đàm Gia Cẩn - 1970).36

6) Những vấn đề nghiên cứu khoa học về giảng văn ( Trần Thanh Đạm -1971).38

7) Dạy Văn là một quá trình rèn luyện toàn diện (Phạm Văn Đồng - 1973). .43

8) Về dạy văn trong nhà trƣờng (Đặng Thai Mai - 1974).45

9) Văn học phân tích toàn thƣ (Thạch Trung Giả - 1973)).47

10) Quốc văn (Vũ Quế Viên - 1974) .52

c) Giai đoạn từ 1975 đến nay :.54

11) Phân tích tác phẩm văn học trong nhà trƣờng (Phan Trọng Luận - 1977) .58

12) Giảng văn dƣới ánh sáng ngôn ngữ học. (Đái Xuân Ninh-1985).63

13) Dạy văn dạy cái hay cái đẹp (Nguyễn Duy Bình - 1983).67213

14) Suy nghĩ về môn giảng văn (Lê Trí Viễn).72

II. Bƣớc tiến của môn giảng văn ở trƣờng phổ thông trung học.75

1. Chuyển từ việc thiên về mô phỏng ứng dụng sang hƣớng tìm tòi,

nghiên cứu lí luận, từ lối truyền thụ kinh nghiệm sang việc xây dụng hệ thống phƣơng

pháp dạy học phù hợp. .76

2. Sự định hình cơ sở phƣơng pháp luận của việc dạy học giảng văn.78

3. Hƣớng mở rộng, hòa nhập với xu thế chung. .80

CHƢƠNG II: NHŨNG VẤN ĐỀ VỀ GIẢNG VĂN ĐẶT RA Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG

TRUNG HỌC HIỆN NAY .82

I. Những thành tựu và hạn chế của việc dạy học ở giảng văn ở trƣờng phổ thông trung

học trong thời gian qua. .82

II. Những vấn đề về dạy học giảng văn đặt ra ở trƣờng phổ thông trung học hiện nay .92

1. Yêu cầu đổi mới hoàn thiện giảng văn: .92

2. Nhũng vấn đề cụ thể về đổi mới dạy học giảng văn:.94

2.1- Về mục tiêu dạy và học văn: .97

2.2- Về nội dung dạy học văn:.102

2.3 Vấn đề phƣơng pháp dạy và học văn:.108

CHƢƠNG III: MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ NGHỊ, ĐỔI MỚI DẠY HỌC GIẢNG VĂN Ở

TRƢỜNG PHỔ THÔNG TRUNG HỌC. .114

I. Bối cảnh hiện nay của việc dạy học giảng văn ở trƣờng phổ thông trung học.114

II. Vấn đề môn học giảng văn:.120

1. Việc xóa bỏ Giảng văn.120

2. Lí do tồn tại của Giảng văn.122

III.Vấn đề đối tƣợng, vị trí và nhiệm vụ của giảng văn ở trƣờng phổ thông trung học.125

1. Nhận diện đối tƣợng văn dạy ở trƣờng phổ thông trung học.126

2. Vị trí của giảng văn ở trƣờng phổ thông trung học.131

3. Nhiệm vụ của giảng văn ở trƣờng phổ thông trung học .135

3.1- Mục đích tự thân của việc tiếp nhận tác phẩm văn chƣơng: .136

3.2- Mục đích trong những quan hệ với các phân môn : .140

3.2.1- Mối liên kết Giảng văn - Văn học sử.140

3.2.2 Mối liên kết Giảng văn - Làm văn:.142

3.2.3 Mối liên kết Giảng văn - Lí luận văn học:.146

IV. Một số ý kiến đề nghị đổi mới phƣơng pháp dạy học giảng văn ở phổ thông trunghọc.148

1. Tính cấp thiết của việc đổi mới phƣơng pháp giảng văn :.148

2. Vấn đề cơ bản của việc đổi mới phƣơng pháp giảng văn :.152