Luận án Đặc điểm phát triển địa hình trong mối liên quan với địa động lực hiện đại đới đứt gãy Sông Hồng

MỤC LỤC

Trang

CÁC THUẬT NGỮ, KÍ HIỆU VIẾT TẮT iv

DANH MỤC HÌNH v

DANH MỤC BẢNG viii

DANH MỤC ẢNH viii

MỞ ĐẦU 1

1. Tính cấp thiết của luận án 1

2. Mục tiêu của luận án 2

3. Nhiệm vụ của luận án 2

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2

5. Những điểm mới của luận án 3

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 4

7. Cơ sở tài liệu 4

8. Cấu trúc của luận án 5

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU 6

1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM LIÊN QUAN 6

1.1.1. Địa động lực hiện đại 6

1.1.2. Kiến tạo trẻ 7

1.2. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 7

1.2.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước 8

1.2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước 11

1.3. CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU MỐI

TƯƠNG QUAN GIỮA SỰ PHÁT TRIỂN ĐỊA HÌNH VÀ ĐỊA ĐỘNG

LỰC HIỆN ĐẠI18

1.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 21

1.4.1. Các phương pháp địa chất, địa mạo truyền thống 21

1.4.2. Phương pháp viễn thám và GIS 25

1.4.3. Nhóm phương pháp trắc địa 26

1.4.4. Các phương pháp phân tích cổ động đất 27

i1.4.5. Các phương pháp đánh giá địa chấn kiến tạo và gia tốc rung

động

27

1.4.6. Các phương pháp mô phỏng, mô hình 31

CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA MẠO ĐỚI ĐỨT GÃY SÔNG HỒNG 32

2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ ĐỊA HÌNH VÀ CÁC NHÂN TỐ THÀNHTẠO32

2.1.1. Đặc trưng địa chất - kiến tạo trước Pliocen khu vực nghiên cứu

và khu vực lân cận32

2.1.2. Đặc trưng địa hình khu vực 34

2.1.3. Khái quát đặc điểm khí hậu 35

2.2. ĐẶC ĐIỂM TRẮC LƯỢNG HÌNH THÁI ĐỊA HÌNH 36

2.2.1. Đặc điểm phân bậc địa hình 36

2.2.2. Đặc điểm chia cắt sâu 38

2.2.3. Đặc điểm chia cắt ngang 41

2.2.4. Đặc điểm độ dốc 42

2.3. ĐẶC ĐIỂM KIẾN TRÚC HÌNH THÁI 43

2.3.1. Nhóm kiến trúc hình thái nâng kiến tạo 43

2.3.2. Nhóm kiến trúc hình thái hạ tương đối và sụt lún Tân kiến tạo 50

2.4. ĐẶC ĐIỂM CÁC KIỂU NGUỒN GỐC ĐỊA HÌNH 57

2.4.1. Nhóm địa hình có nguồn gốc kiến tạo và kiến trúc bóc mòn 58

2.4.2. Nhóm địa hình bóc mòn tổng hợp 58

2.4.3. Nhóm địa hình karst 64

2.4.4. Địa hình do dòng chảy 65

2.5. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN ĐỊA HÌNH 69

2.5.1. Khái quát sự phát triển kiến tạo và địa hình trước Pliocen 69

2.5.2. Lịch sử phát triển địa hình khu vực và vùng lân cận từ Pliocentới nay72

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 75

CHƯƠNG 3: KIẾN TẠO TRẺ VÀ ĐỊA ĐỘNG LỰC HIỆN ĐẠI ĐỚI

ĐỨT GÃY SÔNG HỒNG 76

3.1. ĐẶC ĐIỂM KIẾN TẠO TRẺ 76

ii3.1.1. Các dấu hiệu hoạt động trẻ từ Pliocen –Hiện đại 76

3.1.2. Biên độ và tốc độ chuyển dịch thẳng đứng từ Pliocen tới nay 79

3.1.3. Đặc điểm chuyển dịch trượt bằng trẻ 82

3.2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA ĐỘNG LỰC HIỆN ĐẠI 96

3.2.1. Đặc điểm hoạt động địa chấn 96

3.2.2. Chuyển động kiến tạo hiện đại dọc đới ĐGSH 102

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 115

CHƯƠNG 4: MỐI LIÊN QUAN GIỮA ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN

ĐỊA HÌNH VỚI ĐỊA ĐỘNG LỰC HIỆN ĐẠI VÀ TAI BIẾN ĐỘNG

ĐẤT ĐỚI ĐGSH116

4.1. SỰ THỂ HIỆN CỦA CHUYỂN ĐỘNG THEO PHƯƠNG THẲNG

ĐỨNG TRÊN ĐỊA HÌNH 116

4.1.1. Sự thể hiện của các chuyển động nâng trẻ trên địa hình 116

4.1.2. Sự thể hiện của các chuyển động hạ lún tương đối 120

4.2. MỐI LIÊN QUAN GIỮA ĐỊA HÌNH VÀ SỰ CHUYỂN DỊCH NGANG 121

4.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CHUYỂN ĐỘNG THEO CHIỂU THẲNG ĐỨNG

VÀ TRƯỢT BẰNG DỌC ĐỚI ĐỨT GÃY SÔNG HỒNG 132

4.4. MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA SỰ PHÁT TRIỂN ĐỊA HÌNH VÀ ĐẶC

TRƯNG ĐỊA CHẤN KHU VỰC 135

4.4.1. Kết quả đánh giá động đất cực đại 137

4.4.2. Đánh giá gia tốc rung động cực đại 140

4.4.3. Mô hình hóa quá trình biến dạng và biến đổi ứng suất Coulomb

khi xảy ra động đất cực đại 141

KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 144

KẾT LUẬN 145

TÀI LIỆU THAM KHẢO 147

PHỤ LỤC 157

Phụ lục 3.1: Kết quả tính tính toán chuyển dịch tuyệt đối dạng đầy đủ từ

hai chu kỳ đo GPS năm 2000 và 2010 bằng phần mềm Bernese 5.0 157

Phụ lục 3.2: Kết quả tính tính toán chuyển dịch tương đối khu vực đới

ĐGSH với sự cố định của điểm NAM0 bằng phần mềm Bernese 5.0