Luận án Các loại hình cơ bản của truyện ngắn hiện đại (trên cơ sở cứ liệu truyện ngắn Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945)

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA Trang

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC .2

MỞ ĐẦU.5

CHƯƠNG 1: ĐẶC TRƯNG VÀ VẤN ĐỀ LOẠI HÌNH HÓA TRUYỆN NGẮN HIỆN ĐẠI.24

1.1 Đặc trƣng của truyện ngắn hiện đại .24

1.1.1. Truyện ngắn – tác phẩm tự sự cỡ nhỏ.24

1.1.2. Truyện ngắn – tác phẩm tự sự hiện đại.29

1.2 VẤN ĐỀ LOẠI HÌNH HÓA TRUYỆN NGẮN HIỆN ĐẠI.45

1.2.1. Phƣơng pháp loại hình trong nghiên cứu văn học .45

1.2.2. Loại hình hóa truyện ngắn theo cấu trúc chức năng .48

1.2.3. Các bình diện và cấp độ nghiên cứu truyện ngắn .58

CHƯƠNG 2: LOẠI HÌNH “TRUYỆN NGẮN - KỊCH HÓA”.62

2.1. Cốt truyện trong “ truyện ngắn - kịch hóa”.63

2.1.1. Chức năng thể hiện trạng thái nhân thể của cốt truyện.63

2.1.2. “Sự kiện hành động” giàu kịch tính là chất liệu cơ bản của cốt truyện. .67

2.1.3. Nguyên tắc tạo gút tỉ mỉ và mở gút bất ngờ trong xây dựng cốt truyện .72

2.2. Nhân vật trong “truyện ngắn - kịch hóa” .76

2.2.1. Nhân vật loại hình trong “truyện ngắn - kịch hóa”.76

2.2.2. Chi tiết mô tả ngoại hình và hành động là chất liệu cơ bản trong xây dựng nhân vật.81

2.2.3. Đối lập trong hành động là nguyên tắc cơ bản trong xây dựng nhân vật. .86

2.3. Trần thuật trong “truyện ngắn - kịch hóa” .90

2.3.1. Trào phúng - chức năng nghệ thuật cơ bản của trần thuật.90

2.3.2. Lời văn mô tả ngoại hình và hành động nhân vật là thành phần cơ bản của trần thuật.972.3.3. Nguyên tắc tƣơng phản và tăng cấp trong trần thuật. .101

CHƯƠNG 3: LOẠI HÌNH “TRUYỆN NGẮN - TRỮ TÌNH HÓA”.106

3.1. Cốt truyện trong “truyện ngắn - trữ tình hóa”.106

3.1.1. Chức năng bộc lộ trạng thái tâm tƣởng của cốt truyện.106

3.1.2. “Sự kiện nội tâm” - chất liệu cơ bản của cốt truyện .113

3.1.3. Nguyên tắc “chuyển hóa và lặp lại” trong tổ chức cốt truyện .117

3.2. Nhân vật trong “truyện ngắn - trữ tình hóa” .121

3.2.1. Nhân vật tƣ tƣởng và nhân vật loại hình.121

3.2.2. Chi tiết nội tâm - chất liệu chủ yếu trong xây dựng nhân vật.126

3.2.3. Xung đột nội tâm – cơ sở cho cấu trúc nhân vật.131

3.3. Trần thuật trong “truyện ngắn - trữ tình hóa” .135

3.3.1. Chức năng gợi cảm của trần thuật .135

3.3.2. Lời văn mô tả - thành phần cơ bản của trần thuật.139

3.3.3. Nguyên tắc “trùng điệp” trong trần thuật.144

CHƯƠNG 4: LOẠI HÌNH “TRUYỆN NGẮN - TIỂU THUYẾT HÓA” .149

4.1. Cốt truyện trong “truyện ngắn - tiểu thuyết hóa”. .150

4.1.1. Chức năng phân tích và lý giải đời sống của cốt truyện .150

4.1.2. Cái hàng ngày là chất liệu cơ bản trong xây dựng cốt truyện.156

4.1.3. Nguyên tắc “mơ hồ hóa” trong xây dựng cốt truyện .161

4.2. Nhân vật trong “truyện ngắn - tiểu thuyết hóa”.164

4.2.1. Nhân vật loại hình và nhân vật tính cách.164

4.2.2. Sự phong phú, đa dạng của hệ thống chi tiết mô tả nhân vật .168

4.2.3. Nguyên tắc kết hợp các mặt đối lập trong xây dựng nhân vật.176

4.3. Trần thuật trong “truyện ngắn - tiểu thuyết hóa”.180

4.3.1. Chức năng phân tích, triết luận về đời sống của trần thuật.180

4.3.2. Sự đa dạng của lời trần thuật, điểm nhìn và giọng điệu trần thuật .183

4.3.3. Nguyên tắc “đối thoại” trong trần thuật.187

KẾT LUẬN.192

DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .197

TÀI LIỆU THAM KHẢO .198