Luận văn Phân tích nội dung xây dựng bài giảng theo hướng lấy trò làm trung tâm nhằm nâng cao chất lượng bài giảng chương III “Biến dị” chương IV “ứng dụng di truyền và chọn giống” sinh học 12 THPT

Lời cảm ơn 1

Phần I: Mở đầu 2

I. Lý do chọn đề tài. 2

II. Phương pháp nghiên cứu. 3

1. Nghiên cứu lý thuyết. 3

2. Phương pháp chuyên gia. 4

III. Đối tượng nghiên cứu. 4

IV. Nhiệm vụ nghiên cứu. 4

V. Mục tiêu nghiên cứu. 4

Phần II: kết quả nghiên cứu. 5

I. Cơ sở lý thuyết. 5

1.Tính tích cực học tập: 5

2. Cơ sở lý luận của phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm. 6

II. Kỹ thuật dạy học các bài trong chương III : biến dị chương IV: ứng dụng di truyền vào chọn giống. 7

1. Cấu trúc chương trình của chương III: Biến dị (sinh học 12 - PTTH) 7

2. Nhiệm vụ của chương III: Biến dị 7

3. Cấu trúc trương trình của chương IV: Ứng dụng di truyền vào chọn giống - sinh học lớp 12 - THPT 7

4. Nhiệm vụ của chương IV 8

5. Kỹ thuật dạy học các bài cụ thể thuộc chương III: Biến dị và chương IV: Ưng dụng di truyền vào chọn giống- sinh học 12 - THPT 8

Chương III: Biến dị 9

KỸ THUẬT DẠY HỌC BÀI 1: ĐỘT BIẾN GEN 9

I. Logic của nột dung bài 1 9

1. Vị trí của bài trong chương trình 9

2.Logic của nội dung bài 1 10

II. Trình tự trình bày các nội dung và mức độ kiến thức của bài. 11

1. Nội dung và kiến thức bài 1 11

1.1. Đột biến gen và thể đột biến. 11

1.2. Các dạng đột biến gen: 11

1.3. Cơ chế phát sinh đột biến gen 11

1.4. Cơ chế biểu hiện đột biến gen (trọng tâm) 12

1.5. Hậu quả của đột biến gen 13

2. Những khái niệm cần chú ý bổ sung. 13

2.1. Khái niệm đột biến. 13

2.2. Các dạng đột biến gen. 13

2.3. Ảnh hưởng tác nhân gây đột biến tới tần số đột biến gen 13

2.4. Ảnh hưởng của cấu trúc gen tới tần số đột biến gen. 13

2.5. Khái niệm alen 14

2.6. Dạng tiền đột biến. 14

2.7. Vai trò của đột biến gen. 14

III. Những kiến thức thực tiễn có liên quan đến bài 1 14

IV. Một kiểu thiết kế để dạy bài 1 15

1. Mục đích yêu cầu. 15

2. Trọng tâm của bài 15

3. Công cụ, phương tiện: 15

4. Phương pháp : vấn đáp phát hiện 16

5. Tiến trình bài giảng 16

Kỹ thuật dạy học bài 2 và 3 đột biến nhiễm sắc thể. 22

I. Logic của nội dung bài 2 và 3. 22

1. Vị trí của bài trong chương trình. 22

2. Logic nội dung bài 2 và 3 22

II. Trình tự trình bày các nội dung và mức độ 23

1. Trình tự trình bày 23

1.1 Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể 23

1.2 Đột biến số lượng NST 23

1.3 Tính chất và vai trò của đột biến NST 24

2. Những nội dung cần chú ý bổ xung 24

2.1 Đột biến cấu trúc NST 24

2.2 Đột biến số lượng nhiễm sắc thể 26

2.3 Tính chất và vai trò của đột biến NST 26

III. Những kiến thức thực tiễn có liên quan đến bài 2 và 3 26

IV. Một kiểu thiết kế để dạy bài 2 và 3 28

1. Mục đích yêu cầu 28

2. Trọng tâm của bài 28

3. Đồ dùng dạy học 28

4. Phương pháp 28

5. Tiến trình bài giảng 28

a. Kiểm tra bài cũ 28

b. Nội dung bài mới 29

Bài 2 và 3: đột biến Nhiễm sắc thể (2 tiết) 29

Bài 3 Đột biến số lượng nhiễm sắc thể 32

Kỹ thuật dạy Học bài 4 : Thường biến 35

I. Logic của nội dung bài 4 35

1. Vị trí của bài 4 trong chương trình 35

2. Logíc của nội dung bài 4 35

II. Trình tự trình bày các nội dung và mức độ kiến thức 36

1. Trình tự trình bày các nội dung và kiến thức bài 4. 36

1.1. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình. 36

1.2. Thường biến: 37

1.3. Mức phản ứng 37

1.4. Biến dị di truyền và biến dị không di truyền. 38

2. Những nội dung cần chú ý bổ sung. 38

III. Những kiến thức thực tiễn có liên quan đến bài 4. 39

IV. Một kiểu thiết kế để dạy bài 4. 40

3. Đồ dùng dạy học. 41

4. Phương pháp giảng dạy: Vấn đáp 41

5. Tiến trình bài giảng. 41

a. Kiểm tra bài cũ: 41

b. Nội dung bài mới. 41

II. Thường biến 43

1. Ví dụ 43

2. Khái niệm thường biến 43

- Trong trồng trọt: (sản xuất) 44

Chương IV : ứng dụng di truyền vào chọn giống 46

KỸ THUẬT DẠY HỌC BÀI 5 : KỸ THUẬT DI TRUYỀN 47

I. Logic của nội dung bài 5 47

1. Vị trí của bài trong chương trình 47

2. Logic nội dung bài 5 48

II. Trình tự trình bày nội dung và mức độ kiến thức của bài 5 49

1. Nội dung và kiến thức bài 5 49

1.1 Khái niệm về kĩ thuật di truyền 49

1.2 Ứng dụng của kĩ thuật di truyền 50

2. Những nội dung cần chú ý bổ sung 50

III. Những kiến thức thực tế có liên quan đến bài 5 50

IV. Một kiểu thiết kế để dạy bài 5 52

1. Mục đích yêu cầu 52

2. Trọng tâm của bài 53

3. Công cụ phương tiện 53

4. Phương pháp: vấn đáp tái hiện + giải thích minh hoạ 53

5. Tiến trình bài giảng: 53

Kỹ thuật dạy học Bài 6 : Đột biến nhân tạo 56

I. Logic của nội dung bài 6 56

1. Vị trí của bài trong chương trình: 56

2. Logic của nội dung bài 6. 57

II. Trình tự trình bày các nội dung và mức độ kiến thức của bài 6 58

1. Trình tự trình bày các nội dung 58

1.1 Gây đột biến nhân tạo bằng các tác nhân vật lý 58

1.2 Gây đột biến nhân tạo bằng các tác nhân hoá học 59

1.3 Sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống 59

2. Những nội dung cần chú ý bổ sung 60

III. Những kiến thức thực tiễn có liên quan đến bài 6 60

IV Một kiểu thiết kế để dạy bài 6 62

1. Mục đích yêu cầu. 62

2. Trọng tâm của bài 62

3. Đồ dùng dạy học 62

4. Phương pháp 62

5. Tiến trình bài giảng 62

I. Logic của nội dung bài 7 và 8. 67

1. Vị trí của bài trong chương trình. 67

2. Logic của nội dung bài 7 và 8. 68

II. Trình tự trình bày các nội dung và mức độ kiến thức của bài 7 và 8. 69

1. Nội dung và kiến thức bài 7 và 8. 69

1.1. Dòng tự thụ phấn, dòng cận huyết và hiện tượng thoái hoá giống. 69

1.2. Lai khác dòng - ưu thế lai 70

1.3. Lai kinh tế lai cải tiến giống. 71

1.4. Lai khác thứ và việc tạo giống mới. 71

1.5. Lai xa 72

1.6. Lai tế bào 72

2. Những nội dung cần chú ý bổ sung. 72

III. Những kiến thức thực tiễn liên quan đến bài 7 & 8. 74

Bài 7 và 8 Các phương pháp lai 78

I. Mục đích yêu cầu. 78

2. Trọng tâm của bài : Các phương pháp lai 78

3. Đồ dùng dạy học : Hình 15, 16, 17 (SGK) 78

4. Phương pháp: Vấn đáp gợi mở + trực quan minh hoạ. 78

5. Tiến trình bài giảng. 78

I. Logic của nội dung bài 9 87

1. Vị trí của bài trong chương trình 87

2. Logic của nội dung bài 9. 88

II. Trình tự trình bày các nội dung và mức độ kiến thức của bài 9. 89

1. Nội dung và kiến thức bài 9. 89

1.1. Chọn lọc hàng loạt 89

1.2. Chọn lọc cá thể 90

2. Những nội dung cần chú ý bổ sung 90

III. Những kiến thức thực tiễn liên quan đến bài 9 91

IV. Một kiểu thiết kế để dạy bài 9. 92

1. Mục đích yêu cầu. 92

2. Công cụ phương tiện. 92

3. Trọng tâm: 92

4. Phương pháp 92

5. Tiến trình bài giảng. 92

iii. Thăm dò tác dụng về kỹ thuật dạy học của một số giáo viên phổ thông. 95

3. Phương pháp thăm dò 95

4. Rút ra kết luận từ kết quả thăm dò. 95

Phần III Kết luận và kiến nghị 97

Tài liệu tham khảo 98